![Sluit](https://www.connectedgreen.nl/wp-content/themes/connected-green/images/icons/close-alpha.svg"){kind=icon}
terug naar media Strategieën en oplossingen voor waterafstotende bodems
Door meer periodes van langdurige droogte in ons land, krijgen we steeds vaker te maken met hydrofobe grond. Het probleem is dat het geven van grote hoeveelheden water bij hydrofobe grond juist averechts werkt. Het grootste deel spoelt uit. De oplossing: geef vaker kleinere hoeveelheden. De enige manier om hierop te kunnen sturen is door monitoring.
Auteur: Malon Gerrits
Hydrofobe grond, ook bekend als waterafstotende grond, is een toenemend probleem in gebieden die geconfronteerd worden met langdurige droogteperiodes. Deze grondsoort heeft de eigenschap water af te stoten in plaats van het te absorberen. Dit maakt het moeilijk om planten en bomen effectief te bewateren.
Wat is hydrofobe grond?
In de bodem zitten poriën. De grootte van die poriën kan verschillen. Van grote poriën in zand tot hele kleine in klei. Dat is nuttig, want door deze eigenschap kan de bodem onze bomen en planten van vocht en zuurstof voorzien.
Als de grond echter te ver uitdroogt, zit er veel lucht in de poriën. Deze moeten zich eerst weer volzuigen. Pas daarna kan de grond effectief vocht vasthouden. Dan wordt het vocht ook beschikbaar voor opname door planten en bomen. Bij uitgedroogde grond gebeurt dit normaal gesproken in de winter als er minder verdamping is en meer regen.
De natuurlijke wassen en vetten die in de grond aanwezig zijn kunnen zich ophopen en de bodemdeeltjes waterafstotend maken. Dit fenomeen is vooral zichtbaar in zandgronden, maar kan ook in andere bodemtypes voorkomen na langdurige droogte.
Door ineens grote hoeveelheden water te geven, heeft uitgedroogde grond onvoldoende tijd om het water op te nemen. Dit is vergelijkbaar met een droge spons of zeem die je onder water probeert te duwen; deze komt gewoon weer bovendrijven, om zich vervolgens geleidelijk vol te zuigen met water. Het werkt dus betere om een droge spons wat langer in een emmer water te leggen, dan het water er ineens overheen te gooien.
Waarom is hydrofobe grond een probleem?
Het grootste probleem met hydrofobe grond is dat het water niet efficiënt wordt gebruikt. Grote hoeveelheden water geven leidt vaak tot uitspoeling. Waarbij het water simpelweg over het oppervlak stroomt of te diep in de grond zakt zonder de wortels van planten te bereiken. Dit resulteert in een verspilling van water en een verminderde groei en gezondheid van de bomen en planten.
Deze grafiek bevestigt dat het effect van een grote watergift zeer beperkt is voor de langere termijn.
Oplossingen voor hydrofobe grond
- Kleinere, frequentere watergiften: Het geven van kleinere hoeveelheden water op regelmatige basis helpt de grond geleidelijk te rehydrateren zonder significante uitspoeling. Dit bevordert een diepere en gezondere wortelgroei.
- Gebruik van bodemverbeteraars: Producten zoals surfactanten of bodemwettingmiddelen kunnen tijdelijk de oppervlaktespanning van de grond verlagen en de wateropname verbeteren.
- Monitoring van bodemvocht: Door het vochtgehalte van de grond te monitoren, kunnen groenvoorzieners beter begrijpen hoe hun waterbeheerstrategieën de grond beïnvloeden. Monitoring is cruciaal om de frequentie en hoeveelheid van bewatering aan te passen naar de behoefte op dat moment voor optimale groei.
Een beter beeld dankzij monitoring
Monitoring helpt om een beeld te krijgen van de uitspoeling. Hoe ‘steiler’ de piek op de vochtgrafiek, hoe meer uitspoeling plaatsvindt. Door hier goed naar te kijken is het mogelijk de optimale hoeveelheid water te vinden om het gemiddelde vochtpercentage op peil te houden. Uit de praktijk blijkt dat dit tot wel 70% van de hoeveelheid water kan schelen. In een middelgrote gemeente kan dat al snel enkele honderdduizenden liters per seizoen schelen.
Deze grafiek bewijst dat kleinere, meer frequente watergiften een veel langduriger effect hebben.
Kortom, de monitoring van hydrofobe grond speelt een belangrijke rol, niet alleen voor het beheersen van waterverbruik, maar ook als essentieel onderdeel van duurzaam beheer in groenprojecten en openbare ruimten. Deze praktijk helpt groenvoorzieners en hoveniers bij het optimaliseren van hun werkmethoden, het verbeteren van de gezondheid van planten en het verminderen van de impact op het milieu. Door gebruik te maken van geavanceerde technologieën en methoden kunnen zij de specifieke uitdagingen van waterafstotende grond effectief aanpakken, waardoor de kwaliteit en duurzaamheid van stedelijk groen wordt verhoogd.
