![Sluit](https://www.connectedgreen.nl/wp-content/themes/connected-green/images/icons/close-alpha.svg"){kind=icon}
terug naar media In de zoektocht naar efficiënter en effectiever boombeheer hebben gemeenten een schat aan onbenut potentieel. Een inspirerend voorbeeld komt van Martijn en Mathieu van de gemeente Beuningen, die tijdens een interview met ons delen hoe zij dankzij het inzetten van bodemvochtsensoren en het monitoringsplatform van ConnectedGreen veel efficiënter en effectiever te werk gaan bij het beheren van groenvoorzieningen, vooral bomen.
Auteur: Malon Gerrits & Interview: Mariëtte Schaap
De eerste stappen naar datagedreven groenbeheer
Martijn vertelt enthousiast over de eerste kennismaking met deze technologie: “We zijn eigenlijk op de Vakbeurs Openbare Ruimte, volgens mij in 2021, met ConnectedGreen in gesprek geraakt. Ik zie datagericht werken echt als de toekomst. ConnectedGreen is een hele mooie manier om met die sensoren een globaal beeld te krijgen van je toestand”.
Dit verhaal kan inspirerend zijn voor andere gemeenten om meer datagedreven te gaan werken en daarbij na te denken over de toepassing van deze technologie.
Start van een innovatieve reis
In het voorjaar van 2022 begon de gemeente Beuningen met vijf sensoren voor het monitoren van nieuwe aanplant. Al snel bleek dat dit niet voldoende was, en daarom volgden er later nog eens vijf. Deze tien sensoren staan verspreid over de hele gemeente, vooral op plekken met veel nieuwe aanplant.
“De sensoren staan verdeeld door de gehele gemeente zodat we een globaal beeld hebben van welke hoeken droog of juist niet droog zijn, met de gedachte dat je dus heel gericht water kunt geven” ― Martijn, gemeente Beuningen
Diverse bodemsoorten en hun uitdagingen
De gemeente Beuningen heeft een grote diversiteit in ondergronden, wat een unieke uitdaging vormt. “Omdat wij langs de rivier liggen, heb je stukken grond met zware klei, maar ook stukken met zand. We hebben met name te maken met hoogteverschil, waardoor bepaalde plekken het hele jaar door nat zijn, terwijl andere plekken heel droog zijn. Ook hebben we vaak te maken met grondwater en kwel dat omhoogkomt”, legt Martijn uit.
“De bodemsoort heeft een enorme impact op hoe vocht wordt vastgehouden, dat is ook goed terug te zien in de sensoren“, vult Martijn aan. Deze variatie vereist een aanpak op maat. Het juist kalibreren van de sensoren is daarom essentieel. Om dit op de goede manier voor elkaar te krijgen, wordt de gemeente Beuningen hier ook bij geassisteerd door ConnectedGreen.
Combinatie van technologie en gezond verstand
Dankzij de sensoren kan de gemeente aanzienlijk besparen op watergift en bomen beter verzorgen. “Deels draait het hier om geld, maar het is ook niet goed voor de boom om te vroeg of te laat water te geven. Met de sensoren kun je de watergift heel mooi aan zien komen en gericht water geven”, zegt Martijn. Desondanks benadrukt hij dat een combinatie van monitoring en persoonlijk bezoek noodzakelijk blijft.
Mathieu legt uit: “Een nadeel van de klei ten opzichte van zandgrond is dat de klei snel uitdroogt, dan loopt het water er doorheen. De klei gaat schuren, dus als je te laat bent met water geven, dan loopt het water er direct af of het loopt er dwars doorheen. Dus vandaar dat we ook wel buiten blijven kijken”.
“Eigenlijk gebruiken wij altijd een combinatie van beiden. Je houdt zelf het weer en de droogte ook in de gaten, maar de waardes zijn natuurlijk wel een mooie indicator. En als je dat combineert, dan kom je er vaak wel uit. Dus het is zeker een bruikbaar hulpmiddel” ― Mathieu, gemeente Beuningen
Watergift en gebruik van aannemers
De gemeente Beuningen besteedt de watergift uit aan een aannemer en roept bij hitte zelfs een extra aannemer op. Ze werken met twee ronden: een grote ronde voor alle jonge bomen en een kleinere ronde voor de allernieuwste aanplant. Welke ronde er wordt gereden, hangt af van de droogteperiode en wat de sensoren aangeven. ‘‘Mocht het dashboard aangeven dat het rondom de jongste aanplant echt kurk- en kurkdroog is, dan weet je dat de rest van de bomen ook water nodig hebben. Je probeert een boom van 2 of 3 jaar oud natuurlijk niet te veel water te geven, want je bent aan het afbouwen. Echter, als het zo droog is, dan is ook voor die boom een extra slok onmisbaar. Zeker vorig jaar hebben we dat wel eens gedaan, dan zag je gewoon dat de oudere bomen het ook lastiger kregen’’, legt Martijn uit.
Niet alleen kunnen ze dankzij de sensoren doelgerichter water geven, ook kunnen zij de (extra) aannemer doelgerichter aansturen. Tevens kan de gemeente op deze manier goed aantonen dat de watergift ook bij hitte niet zomaar gebeurt, maar datagedreven is.
“Het is wachten tot we vragen krijgen van bewoners als er een hittegolf is waarom wij wel mogen sproeien, terwijl de badjes in de tuin niet gevuld mogen worden” ― Martijn, gemeente Beuningen
Efficiëntie en gebruiksgemak van het dashboard
Het monitoren van de sensoren doet Martijn samen met Mathieu, meestal vanachter hun bureaus. Martijn kijkt wekelijks of soms zelfs dagelijks op het dashboard om trends te zien. “De trends kun je natuurlijk wel zien aankomen, vooral als de voorspelling is dat het de komende twee weken droog is en de grafiek er op dit moment nog goed uitziet. Daarbij is het mooi het herstel in zo’n grafiek terug te zien na een watergift. Maar ook hoe snel die dan weer terugloopt. Dat is gewoon ontzettend leuk en interessant om bij te houden”, vertelt hij.
‘‘Het is daarnaast ook een mooi hulpmiddel bij hevig weer zoals stortbuien, hagelbuien of een lange periode van regen. Want je denkt al snel dat de bomen genoeg water hebben gehad en dat er geen problemen zijn. Maar juist als je dan net een droge periode ervoor hebt gehad en die klei is gescheurd, dan zie je eigenlijk een hele mooie piek en meteen weer een daling. Dan denk je misschien ik hoef de komende twee weken niks te doen, maar dan zie je toch wel dat die piek vrij snel fors afzakt of verdampt. En moet je alsnog een ronde doen’’, aldus Martijn.
Door regelmatig de grafieken te bekijken, weten ze inmiddels precies wanneer de piek in waterbehoefte verwacht kan worden, wat zorgt voor tijdige en efficiënte watergift. Dit is niet alleen kosteneffectief, maar ook beter voor de bomen.
Toekomstvisie en uitbreiding van sensorgebruik
Martijn ziet nog veel potentie voor uitbreiding van het gebruik van sensoren, niet alleen bij bomen maar ook bij beplanting en bloembakken: “Op dit moment doen we dat nog niet, maar het zou een leuke proef zijn om het daar ook voor te gaan gebruiken”.
Praktische inzet en gebruikersgemak
Het gebruik van de sensoren en het dashboard wordt door de gemeente Beuningen als zeer praktisch en gebruiksvriendelijk ervaren. Zowel voor binnen als buiten op een tablet. “Je moet er een keer goed voor gaan zitten om de medewerkers het te leren, daarna kost het eigenlijk geen moeite meer”, aldus Mathieu.
“Een kind kan de was doen”― Martijn, gemeente Beuningen
Een recente toevoeging is de mogelijkheid om foto’s van de sensorlocaties in de applicatie op te nemen, wat helpt bij het terugvinden van sensoren en overdracht van kennis binnen het team.
Conclusie
De gemeente Beuningen laat zien dat een datagedreven aanpak in het beheer van groenvoorzieningen niet alleen efficiëntie en kostenbesparingen oplevert, maar ook bijdraagt aan de gezondheid en groei van bomen. Door gericht en op het juiste moment water te geven, wordt niet alleen water bespaard, maar ook de vitaliteit van de bomen gewaarborgd. Graag danken we Martijn en Mathieu voor het goede gesprek en hun waardevolle inzichten. En we hopen dat hun verhaal andere gemeenten inspireert om ook meer datagedreven te gaan werken en gebruik te maken van innovatieve technologieën zoals ConnectedGreen.
